Martyrs ฝังแค้นรออาฆาต (2008)
หนังประเทศ : ฝรั่งเศส / แคนาดา
เรื่องย่อ
Martyrs เป็นภาพยนตร์สยองขวัญ–จิตวิทยาจากฝรั่งเศสที่ขึ้นชื่อเรื่องความโหด ดิบ และบีบคั้นอารมณ์อย่างถึงขีดสุด เล่าเรื่องของ “ลูซี่” เด็กหญิงที่หลบหนีออกมาจากสถานที่กักขังและทรมานลึกลับแห่งหนึ่ง เมื่อเธอรอดออกมาได้ ร่างกายเต็มไปด้วยบาดแผลและจิตใจแตกสลาย เธอถูกส่งไปอยู่สถานสงเคราะห์และได้พบกับ “อันนา” เด็กสาวที่กลายมาเป็นเพื่อนสนิทและคนเดียวที่เชื่อว่าเรื่องราวของเธอเป็นความจริง
หลายปีต่อมา ลูซี่เติบโตเป็นหญิงสาวที่หมกมุ่นกับการแก้แค้น เธอเชื่อว่าได้พบตัวคนที่เคยจับเธอทรมาน จึงบุกเข้าไปในบ้านครอบครัวชนชั้นกลางที่ดูปกติสุขแล้วจัดการพวกเขาอย่างโหดเหี้ยม แต่เรื่องกลับไม่ได้จบแค่นั้น เพราะความจริงเบื้องหลัง “องค์กรลับ” ที่ยิ่งใหญ่และดำมืดกว่าที่คิดกำลังจะถูกเปิดเผย
บทความรีวิว
Martyrs ถูกจัดอยู่ในกลุ่ม “New French Extremity” หรือหนังฝรั่งเศสสายสุดโต่งที่ไม่ประนีประนอมทั้งภาพความรุนแรงและการสำรวจสภาพจิตใจมนุษย์ หนังไม่ได้พยายามทำให้ผู้ชม “ตกใจเล่น ๆ” แต่พาเราเดินดิ่งไปในนรกของความเจ็บปวด การทรมาน และคำถามเรื่องศรัทธาและชีวิตหลังความตาย
ในครึ่งแรก หนังเหมือนเป็นเรื่องราวการล้างแค้นของเหยื่อที่ถูกกระทำในวัยเด็ก เต็มไปด้วยฉากระเบิดอารมณ์และการนองเลือด แต่ครึ่งหลังกลับเปลี่ยนโทนอย่างชัดเจน กลายเป็นหนังจิตวิทยาหนักอึ้งที่บีบคั้นหัวใจมากกว่าน่ากลัว มันค่อย ๆ โชว์ให้เห็น “ระบบของการทำให้คนเป็นมรณสักขี” (Martyr) ที่ออกแบบบนความเชื่อสุดขั้วของมนุษย์กลุ่มหนึ่ง
ความน่ากลัวจริง ๆ ของ Martyrs ไม่ได้อยู่ที่ปีศาจหรือผี แต่มาจาก “ความเชื่อของมนุษย์” ที่พร้อมจะทำทุกอย่าง แม้กระทั่งการทรมานคนจนเกินมนุษย์ เพื่อไล่ล่าคำตอบว่าหลังความตายมีอะไรอยู่จริง
สปอยล์เต็ม
หลังลูซี่บุกยิงครอบครัวหนึ่งจนตาย เธอคิดว่าคือครอบครัวที่เคยจับเธอไปทรมาน แต่ยังคงถูกหลอนด้วยภาพหญิงตัวผอมโซที่เหมือนปีศาจคอยตามทำร้าย ซึ่งแท้จริงแล้วคือภาพหลอนจากความรู้สึกผิดและบาดแผลทางจิตใจของเธอเอง สุดท้ายลูซี่ทนความทรมานภายในไม่ไหวและจบชีวิตตัวเองลง
อันนาที่เหลืออยู่คนเดียวค้นบ้านและพบห้องใต้ดินลับ เธอพบหลักฐานการทรมานเหยื่อจำนวนมากและเอกสารของ “องค์กร” ลึกลับที่ทดลองทรมานมนุษย์อย่างเป็นระบบ เพื่อทำให้พวกเขา “เข้าใกล้ความตายที่สุด” และหวังว่าผู้ที่กลายเป็นมรณสักขีจะมองเห็นอะไรบางอย่างหลังความตาย
อันนาถูกจับเป็นเหยื่อรายต่อไป ภาพยนตร์แสดงให้เห็นการทรมานเธออย่างต่อเนื่องทั้งทางร่างกายและจิตใจ จนในที่สุดเธอถูกถลกผิวออก เหลือเพียงเนื้อสดที่ยังมีสติอยู่ เธอเข้าไปสู่สภาวะ “อุทาน” หรือภวังค์แห่งความเจ็บปวดและเหนือความเจ็บปวด ก่อนจะกระซิบความลับบางอย่างเกี่ยวกับชีวิตหลังความตายให้หัวหน้าองค์กรฟัง
หัวหน้าหญิงขององค์กรได้ยินคำตอบแล้ว เธอถามย้ำด้วยความแน่ใจ ก่อนจะเดินเข้าไปในห้องน้ำและปลิดชีพตัวเอง ทิ้งให้ผู้ติดตามคนอื่น ๆ ไม่เคยรู้เลยว่าคำตอบที่อันนาเห็นคืออะไร หนังจบลงอย่างเย็นเยียบ ปล่อยให้คนดูจินตนาการเองว่า “อะไร” ที่ทำให้คนที่แสวงหาความจริงมาทั้งชีวิต ตัดสินใจฆ่าตัวตายในเสี้ยววินาที
บทวิเคราะห์
Martyrs เป็นหนังที่ตั้งคำถามอย่างหนักหน่วงกับคำว่า “ศรัทธา” และ “ความหมายของความทุกข์” มันตั้งประเด็นว่า มนุษย์บางกลุ่มยอมสร้างนรกบนดินให้ผู้อื่น เพื่อหวังจะมองเห็นสวรรค์หรือความจริงหลังความตาย นี่คือการวิจารณ์ศาสนาหรือความเชื่อสุดโต่งในอีกรูปแบบหนึ่ง
อันนาและลูซี่เป็นตัวแทนของเหยื่อที่ถูกสังคมและระบบทำร้ายในรูปแบบต่างกัน ลูซี่เลือกตอบโต้ด้วยความรุนแรง ส่วนอันนาถูกกลืนเข้าไปเป็นส่วนหนึ่งของ “การทดลอง” โดยไม่อาจหนีได้ หนังไม่ได้ให้คำตอบว่าพวกเธอ “ชนะ” หรือ “แพ้” แต่ชี้ให้เห็นว่าความเจ็บปวดของเหยื่อมักถูกใช้เป็นเครื่องมือของผู้มีอำนาจอย่างไร้เมตตา
ตอนจบที่หัวหน้าองค์กรฆ่าตัวตายจากคำตอบของอันนา เป็นเหมือนหมัดฮุคใส่ผู้ชม ว่า “บางที ความจริงอาจไม่ใช่สิ่งที่เราควรรู้” หรืออาจจะไม่มีอะไรเลยหลังความตาย ซึ่งโหดร้ายสำหรับคนที่ทุ่มทั้งชีวิตเพื่อแสวงหาคำตอบ
เทคนิคการสร้างและงานภาพ
งานภาพของ Martyrs เน้นโทนเย็น มืด และบีบคั้น บทถ่ายใช้มุมแคบ พื้นที่อับ และการเคลื่อนกล้องที่ทำให้ผู้ชมรู้สึกเหมือนติดอยู่ในพื้นที่เดียวกับตัวละคร ฉากความรุนแรงหลายฉากใช้ Practical Effect อย่างตั้งใจ ทำให้ความโหดดูสมจริงในแบบที่ดูกระแทกอารมณ์มากกว่าหวือหวา
เสียงประกอบค่อนข้างมินิมอล เน้นเสียงหายใจ เสียงกระซิบ เสียงเนื้อกระทบ และเสียงกรีดร้องที่ยาวนาน เพื่อสร้างบรรยากาศอึดอัดกว่าการใช้ดนตรีดัง ๆ แบบหนังสยองเชิงพาณิชย์ทั่วไป
บทวิจารณ์
Martyrs เป็นหนังที่ “ไม่เหมาะกับทุกคน” อย่างแท้จริง หลายคนยกย่องให้เป็นหนึ่งในหนังสยองขวัญเชิงจิตวิทยาที่ทรงพลังที่สุด แต่ก็มีคนจำนวนมากมองว่ามันโหดเกินจำเป็นและกดดันสภาพจิตใจคนดูอย่างหนัก
อย่างไรก็ตาม สำหรับคนที่ชอบหนังสยองขวัญที่ล้ำเส้นไปสู่ระดับปรัชญาและศาสนา Martyrs คือหนึ่งในประสบการณ์ที่ลืมยาก ทั้งในแง่ความโหด และคำถามค้างคาที่มันทิ้งไว้ให้คิดหลังเครดิตจบ
ตัวอย่างภาพยนตร์
